به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و خبری منتخبین، انتخابات پارلمانی لبنان قرار است ۶ ماه مه (۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۷) برکزار شود. این انتخابات در شرایطی برگزار می شود که پارلمان کنونی که از دل انتخابات سال ۲۰۰۹ بیرون آمد، تاکنون سه بار و به دلایل مختلف امنیتی و فنی دوره خود را تمدید کرده است.

 

لبنان ساختاری پارلمانی دارد

از آنجایی که لبنان ساختاری پارلمانی دارد و دولت از دل مجلس بیرون می آید، نتیجه انتخابات عملا نقش اصلی در تعیین آرایش سیاسی جدید در این کشور دارد.

انتخابات پیش رو قرار است برای اولین بار بر اساس الگوی «نسبیت» برگزار شود. مردم لبنان، از زمان استقلال کشورشان بر اساس الگوی «اکثریت»، پارلمان های متوالی خود را انتخاب می کردند اما امسال و پس از جدالی طولانی و بحث های فراوان مقرر شد تا انتخابات بر اساس نسبیت باشد.

قانون نسبیت به این معناست که هر گروه و حزبی در حوزه انتخابی خود به اندازه آرای خود در پارلمان نماینده داشته باشد ولو اینکه جزو لیست های پیشتاز در آن حوزه نباشد. به عنوان مثال، اگر یک حزب در یک حوزه توانست ۱۰ درصد از کل آرا را به خود اختصاص دهد، ۱۰ درصد از کرسی های مربوط به آن حوزه به آن تعلق پیدا کند.

قانون نسبیت مشخصه بارز این انتخابات مهم و سرنوشت ساز است

این قانون جدید، مشخصه بارز این انتخابات مهم و سرنوشت ساز است. الگوی نسبیت، امکانی را فراهم می کند که به طور گسترده، قشر جدیدی به جرگه نمایندگی وارد شوند و این با انتخابات های گذشته تفاوت دارد.

این بار حالتی از ابهام و نبود یقین به نتایج وجود دارد اما پیش بینی می شود در نقشه سیاسی پارلمان لبنان جابجایی قدرت صورت گیرد.

 

علاوه بر این مشخصه جدید، می توان سه ویژگی دیگر را برای انتخابات آینده اضافه کرد:

نخست، این انتخابات پس از گذشت بیش از یک سال از طرح «حل و فصل» و «آشتی ملی» بود که منجر به رسیدن ژنرال «میشل عون» به جایگاه ریاست جمهوری شد.

اینگونه بود که ایده رئیس جمهوری قدرتمند به پیروزی رسید؛ مسأله ای که همواره گروه های دارای وزن سیاسی در لبنان به ویژه در میان مسیحیان خواهان آن بودند.

آنها اعتقاد داشتند که رسیدن یک شخصیت که دارای پایگاهی قوی میان مردم و پارلمان است، در طول دوره پس از توافق طائف در سال ۱۹۹۰ خواسته ای اساسی و به حق بوده است.

 

نتایج انتخابات در تثبیت وضعیت آشتی ملی سهم خواهد داشت

 

بنابراین انتخابات فرصتی است تا واقعیت جدید در کاخ بعبدا به آزمون گذاشته شود و نتایج انتخابات در تثبیت وضعیت آشتی ملی سهم خواهد داشت.

علاوه بر اینکه نتایج انتخابات می تواند قدرت لازم را به ریاست جمهوری ببخشد، به ویژه پس از حرف و حدیث هایی که گفته می شود هنوز دوره ریاست جمهوری به طور جدی آغاز نشده و باید منتظر شروع دوره جدید مجلس بود.

در این راستا، ناظران منتظرند تا نسبت مشارکت مسیحیان در انتخابات و نحوه توزیع آرای مسیحیان را ببینند و اینکه آیا حزب نزدیک به رییس جمهوری یعنی «جریان ملی آزاد» به عنوان جریان قدرتمند و برتر دوره میشل عون تثبیت خواهد شد یا نه.

همچنین نگاه ها به چگونگی تفاهم ها و توافق ها دوخته شده است که اخیرا بین حزب های جریان ملی آزاد و «المستقبل» یا میان جریان ملی آزاد و «نیروهای لبنانی» شکل گرفت.

پاکسازی تروریسم از خاک لبنان

دوم، این انتخابات در زمانی انجام می شود که لبنان توانست خاک خود را از وجود تروریسم پاکسازی کند.

همینطور پس از تغییراتی است که در کشور همسایه یعنی سوریه که بیشترین تاثیرگذاری و تاثیرپذیری لبنان از آن کشور است به وقوع پیوسته است.

نظام سوریه تسلط یافتن بر وضعیت خود را آغاز کرده است. آیا واقعیت های جدید سوریه به جابجایی قدرت داخلی لبنان منجر می شود یا توازن فعلی مجلس را حفظ خواهد کرد؟

سوم، انتخابات پس از مرحله ای برگزار می شود که لبنان در داخل شاهد حرکت های مطالبه گرانه ای بود که به سبب شرایط اقتصادی و توسعه ای انجام شد.

چندین تجمع اعتراض آمیز به جناح های سیاسی مشارکت کننده در قدرت شکل گرفت.

صداهای زیادی بلند شد که ضرورت تغییر را خواستار شدند. در ضمن آنچه جامعه مدنی نامیده می شود، چارچوب های سازمان دهی شده جدیدی تشکیل داد.

این افراد برای ورود به رقابت های انتخاباتی، شروع به سازمان دهی صفوف خود کردند. انتخاباتی که برای هر دو طرف به مثابه آزمون خواهد بود.

در آزمون مسائل جدی و تأثیرگذار، جناح ها و احزاب اصلی حاکم بر کشور میزان قدرت و صلابت خود را در مقابل توان حرکت های معترض می سنجند؛ حال اینکه آنها از جامعه مدنی باشند یا عناصر جدا شده از بدنه احزاب حاکم.

ابهام در نتایج و امکان جابجایی قدرت در مجلس آینده

 

با توجه به این واقعیت و ابهام در نتایج و امکان جابجایی قدرت در مجلس آینده، در محافل سیاسی لبنانی زمزمه ها پیرامون مواضع بین المللی و منطقه ای افزایش یافته و آنها نگران نتایج انتخابات هستند که مبادا این نتایج به سود همپیمانان شان نباشد.

«نبیه بری» رئیس مجلس لبنان چندین بار اشاره داشته است که دو کشور وجود دارند که تلاش می کنند تا انتخابات را به تعطیلی بکشانند.

برخی معتقدند اشاره بری به عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی است؛ این به سبب ارزیابی هایی است که در اختیار دارند و امکان تقویت جایگاه حزب الله و همپیمانانش در مجلس جدید را پیش بینی می کنند.

با این وجود شیخ «نعیم قاسم» معاون دبیر کل حزب الله که مسئولیت اداره امور انتخاباتی این حزب را دارد، تاکید کرده است که این حزب هیچ هدفی برای تغییر در معادله قدرت ندارد.

وی تنها هدف حزب الله را سهیم شدن در گستردگی مشارکت و نمایندگی همه بازیگران سیاسی دانسته است

صحنه کلی ائتلاف های انتخاباتی

هنوز ائتلاف های انتخاباتی به طور دقیق روشن نشده است. هرچند برخی احزاب همچون حزب الله و جنبش امل صراحتا اعلام کرده اند که در همه حوزه های انتخابی با هم ائتلاف کرده اند.

احزاب دیگر هنوز به روشنی موضع خود را اعلام نکرده اند اما تا حدودی روشن است که ائتلاف ها بر حسب مناطق و حوزه های انتخابی متفاوت است.

به طوری که برخی از احزاب در برخی حوزه ها با هم ائتلاف می کنند اما در برخی حوزه های دیگر رقیب هم هستند.

به نظر می رسد با گذشت زمان تاحدودی صحنه ائتلاف ها روشن تر می شود.

اما یک چیز تا امروز روشن است و آن این است که تقسیم بندی جریان ۸ و ۱۴ مارس که از سال ۲۰۰۵ و به دنبال ترور «رفیق الحریری» نخست وزیر اسبق لبنان شکل گرفت، امروز به طور کامل بر فضای انتخابات حاکم نیست.

به این معنا که در برخی حوزه های انتخابی نمایندگانی از احزاب رقیب در دو جبهه با هم ائتلاف کرده اند.

سناریوهای انتخاباتی

بر اساس نظرسنجی های مراکز تخصصی در مسائل انتخاباتی، پیش بینی ها طبق سه سناریوی زیر متفاوت است:

نخست: طبق این سناریو نظر سنجی ها حاکی از آن است که گروه ها و احزاب اصلی کشور، با اندکی تغییرات حجم فعلی شان را در مجلس حفظ خواهند کرد.

این تغییرات ساده به تغییر در معادله قدرت منجر نخواهد شد. پیش بینی می شود گروه های هشتم مارس در این بین پیشی گرفته و همچنین شخصیت هایی از گروه های معترض نیز به مجلس راه یابند اما به دلیل پراکندگی و عدم قدرت شان تاثیر چندانی در معادله قدرت نخواهند داشت.

نارضایتی های مردمی از عملکرد گروه های سیاسی

 

دوم: این سناریو که مبتنی بر نارضایتی های مردمی از عملکرد گروه های سیاسی در حاکمیت است نتیجه اش می تواند تضعیف موقعیت احزاب اصلی و برآمدن شخصیت ها و احزاب جدید باشد.

این امر سبب خواهد شد تا معادلات به هم بخورد و در بیشتر مناطق شکاف های بزرگی بوجود آید، رخدادی که در پی آن آرایش سیاسی جدیدی شکل خواهد گرفت.

طرفداران این سناریو برای نمونه بر نتایج انتخابات شوراهای شهر تمرکز می کنند که در ماه مه سال ۲۰۱۶ برگزار شد و در آن شگفتی های زیادی برای احزاب و جناح های سنتی در بیروت و شمال لبنان رخ داد به ویژه برای حزب جریان المستقبل.

سوم: بر اساس این سناریو گروه ها و احزاب ۸ مارسی می توانند نتایج بهتری کسب کنند و در مقایسه با مجلس کنونی، یک سوم بیشتر از کرسی ها را از آن خود کنند. این یعنی جابجایی قدرت سیاسی در لبنان به نفع محور مقاومت. طرفداران این سناریو بر مجموعه ای از عوامل استناد می کنند که بارزترین آنها بدین ترتیب است:

انسجام ائتلاف جنبش امل و حزب الله

انسجام ائتلاف جنبش امل و حزب الله که بخش وسیعی از جریان هشتم مارس را شامل می شوند. علاوه بر آن متغیرات و دستاوردهای منطقه ای همچون غلبه بر تروریسم و نیز آشگفتگی و گسست میان گروه های ۱۴ مارس و شکاف های شدید پس از استعفای «سعد الحریری» رهبر این جریان در سعودی نقش مهمی در تحقق این سناریو دارد.

ناظران معتقدند هر کدام از این سناریوها در عرصه انتخابات به واقعیت بپیوندند، با توجه به ترکیب طایفه ای و سیاسی لبنان و ویژگی نظام دموکراسی توافقی آن، تغییر دراماتیک و عمیقی در معادله قدرت رخ نمی دهد.

در بهترین حالت شاهد تغییراتی در حجم فراکسیون ها خواهیم بود، بی آنکه این مساله بازتابی جدی در جهت گیری های سیاسی داشته باشد که بر اساس توافق و آشتی ملی کنونی صورت گرفته است.

بنابراین لبنان ممکن نیست که با ایده غلبه یا برتری یک گروه بر گروه دیگر اداره شود.

منبع: ایرنا
انتهای پیام///